ครั้งหนึ่ง มีอุบาสกเอ่ยถามอาจารย์เซนผานกุยว่า
"ข้าเป็นคนอารมณ์ร้ายโดยสันดาน ไม่ทราบว่าท่านอาจารย์จะชี้ทางแก้ไขได้หรือไม่?"
อาจารยเซนผานกุยถามว่า
"เป็นสันดานอย่างไร? ตอนนี้เจ้าจงแสดงออกมาเพื่อที่ข้าจะได้ช่วยแก้ไข"
อุบาสกท่านนั้นจึงกล่าวว่า
"มิสามารถทำได้ เพราะในขณะนี้ยังไม่มี แต่ต่อเมื่อมีเหตุการณ์ใดมากระทบ สันดานอารมณ์ร้อน อารมณ์ร้ายนั้นจึงจะแสดงออกมา"
ได้ฟังดังนั้น อาจารยเซนผานกุยจึงกล่าวว่า
"หากในตอนนี้ไม่มี ก็ไม่นับว่าเป็นสันดาน โทสะเป็นเพียงนิสัยที่เจ้าเพาะสร้างขึ้น แต่สันดานคือสิ่งที่ติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด หากเจ้าเรียกโทสะว่าเป็นสันดานก็จะยิ่งทำให้ยากต่อการที่จะแก้ไข อีกทั้งยังไม่เป็นธรรมต่อบุพการีของเจ้าสักเท่าใด.."
ยามนั้น อุบาสกท่านนั้นจึงได้สำนึกได้ และได้พยายามปรับปรุงนิสัยอารมณ์ของตนเอง ไม่ให้อารมณ์เสียง่ายๆอีก
*ธรรมชาติของจิตเดิมแท้ล้วนผ่องใส ไร้ความขุ่นมัว เมื่อวางซึ่งกิเลสได้จึงเข้าสู่การรู้แจ้งได้"
ที่มา : ครูเอก
